dinsdag 25 november 2008

Verenigde Staten van Europa

De zwakzinnigheid van het Amerikaanse kiesstelsel fascineert me, en wel in zulke mate dat het me geïnspireerd heeft tot het opstellen van een tijdrovend, nutteloos politicologisch onderzoek.

Want stel, dat de EGKS in 1951 werd opgericht als de Verenigde Staten van Europa, en we voor het gemak ook maar het volledige Amerikaanse kiesstelsel met al haar gebreken hadden aangenomen, wie zou ons dan in de afgelopen decennia geleid hebben?

Bekend verhaal voor sommigen: in Amerika is het zo dat de kiesmannen van een staat óf allemaal democratisch, óf allemaal republiekeins stemmen. Florida levert bijvoorbeeld 25 kiesmannen en die kiesmannen gaan allemaal naar de partij waarop het grootste aantal mensen binnen die staat heeft gestemd. De partij met het grooste totaal aan kiesmannen levert de president. Zo kunnen vreemde situaties optreden, zoals Al Gore, die met 537 stemmen verschil Florida verloor, waardoor Bush net genoeg kiesmannen had om president te worden. Al Gore had in dat jaar 500.000 stemmen meer dan Bush.

Voor de uitvoer van dit onderzoekje stel ik de lidstaten van de Europese Unie gelijk aan Amerikaanse Staten (1 staat=1 kiesdistrict) en het aantal kiesmannen dat een land krijgt toegewezen is gelijk aan het aantal zetels dat een land in het Europees Parlement heeft sinds de jongste uitbreiding.

Om vast te stellen of een Europese staat in een bepaald verkiezingsjaar Democratisch of Republiekeins gestemd zou hebben, zou ik idealiter de statistieken erop naslaan om op te zoeken hoe de vertegenwoordiging van linkse en rechtse partijen binnen de Europese landen is en was. Zouden de rechtse partijen in Bulgarije in 2004 51 zetels hebben en de linske 49, dan was Bulgarije een republikeinse staat. Dit is allemaal na te gaan via de Polity IV-databse, maar voor een vrijwillig en zinloos onderzoek kost dat veel te veel tijd - mijn uiteindelijke manier is al tijdrovend genoeg.

Ik heb namelijk de regeringsleider als indicator gesteld: is de regeringsleider in een verkiezingsjaar links, dan zou het land op de Democraten gestemd hebben, is de regeringsleider rechts, dan stemde het op de Republikeinen. Christendemocraten zijn rechts, je gaat me niet vertellen dat ze links zijn. Natuurlijk zijn er nog meer complicaties denkbaar(Ierland is al sinds jaar en dag centrum-links, maar het Ierse links is oneindig veel rechtser dan het Nederlandse links - en verder: wat doe je met centrumpartijen>), maar ik heb alles wel in hokjes kunnen zetten. Op het gevaar af een log van een meter lang te schrijven nog deze overpeinzing: er ooit bij stilgestaan dat op dit moment alle Benelux-landen door een Christendemocraat geregeerd worden, en ook alle grenslanden van de Benelux door een rechtse rakker worden geleid?

Enfin, hier dan: mijn onderzoeksresultaten (klikbaar)


Wat me als eerste opvalt is dat de uitkomst van de fictieve Europese verkiezingen de laatste vier keer spiegelt met de Amerikaanse uitkomst, terwijl de jaren daarvoor dezelfde partij de continenten regeerde. Ook valt op dat een overwegend links Europa eerder een incident is dan een regel, hetgeen natuurlijk ook voor de VS valt te zeggen. Verder heb ik me een kriek gelachen met dit onderzoek en doe ik de groeten aan mijn moeder.

Okay, als de VSE bestonden waren dit achtereenvolgens de presidenten, vice-presidenten, en de verliezende kandidaten:
2008: Nicolas Sarkozy & Guy Verhofstadt verslaan Jose Rodriguez Zapatero & Gordon Brown
2004: Tony Blair & Gerard Schroeder verslaan Jose Aznar & Mat Herben
2000: Tony Blair & Gerard Schroeder verslaan Jacques Chirac & Jean-Luc Dehaene
1996: Silvio Berlusconi & John Major verslaan Martti Ahtisaari & Joschka Fischer
1992: Helmut Kohl & Jacques Santer verslaan Giuliano Amato & Jacques Delors
1988: Helmut Kohl verslaat Francois Mitterand
1984: Margaret Thatcher verslaat Anker Jørgensen
1980: Margaret Thatcher verslaat Joop den Uyl (Eerste man Willy Brandt trekt zich een week voor de verkiezingen terug en onze Joop staat er alleen voor, in het jaar dat onze andere Joop de Tour De France won)
1976: Willy Brandt verslaat Valéry Giscard d'Estaing
1972: Valéry Giscard d'Estaing verslaat Willy Brandt

Dit biedt natuurlijk stof tot Thomas Ross-achtige What If-verhalen, maar die laat ik aan mijn trouwe lezers over.

Geen opmerkingen: