Op de vooravond van mijn zusters vertrek naar Stockholm (morgenavond), zet ik mijn weblog langzaamaan in het teken van mijn eigen ophandezijnde missie naar – u weet – Albanië.
Nu zul je Albanië misschien niet kennen als het meest groovy staatje van het Avondland, maar hun cultuur en geschiedenis is interessanter en gelaagder dan je zou denken. Het heeft deze eeuw in een absolute achtbaan van invloedsferen gezeten – achtereenvolgens als onderdeel van het Ottomaanse rijk, onafhankelijk koninkrijk onder de excentrieke Koning Zog, Italiaanse jachttrofee in de 2e WO, Warschaupact-landje in de jaren '50, satellietstaat van Mao in de jaren '60-'72, naar uiteindelijk een compleet afgesloten en afgezonderd land tot ongeeveer 1990. Gedurende dat tijdperk was het land zelfs zo geïsoleerd, dat er geen moderne parallel voor bestaat (zelfs Noord Korea praat nog met China en met schimmige Islamregimes).
De laatste twintig jaar is Albanië uit zijn isolement geklommen, maar het land is nog steeds bijzonder onderbelicht, authentiek en markant. Ik hoop dit de komende tijd onder meer via dit kanaal over te brengen.
Deze log ga ik in op een intigrerende episode uit de moderne Albanese geschiedenis: hun relatie met China. Albanië is de enige Europese cliënt geweest die Mao uit de Russische invloedssfeer losgeweekt heeft. China nam deze betrekkingen uiterst serieus, dit bleek uit hun woorden die nu in het Engels op internet zwerven:
Although our two countries are
thousands of miles apart, we are closely linked by our common
ideas, common cause and common struggle.
[..]
In the struggles to oppose imperialism, our two people,
will forever inspire and support each other, maintain
close cooperation and march forward hand in hand. The fraternal
and militant friendship between our two peoples which is as close
as the blood brothers can withstand all kinds of tests and will
definitely consolidate and flourish with each passing day
én uit hun daden:
Dankzij de Chinese voedselschenkingen wisten de Albanezen niet eens wat rantsoenering was, terwijl de Chinezen zelf met tientallen miljoenen stierven. [...] - 'De Chinezen gaven ons alles; als we iets nodig hadden vroegen we het gewoon aan de Chinezen.'
Toen in 1970 het Albanese basketbalteam China bezocht, waren velen van hen 'to excited to sleep and talked deep into the night: 'We love Chairman Mao as we love Comrade Enver Hoxha', they said.' Inmiddels had Albanees president Hoxha ruzie geschopt met Rusland en Joegoslavië. Een citaat van Hoxha over Rusland:
Ze denken dat ze Albanië gemakkelijk de nek om kunnen draaien. Maar ze hebben zich misrekend, omdat ze te maken hebben met een massieve onneembare vesting, heldhaftig verdedigd door een kloek volk en partij. Zij die poogden Albanië een hak te zetten hebben hun eigen graf gegraven.
En over Joegoslavië:
Het duivelszaad is in hun midden, ze hebben het gezaaid en grootgebracht met hun eigen handen, dus laat ze verblijven in wat ze schiepen
Daarbij betichtte Hoxha deze landen ervan het communisme niet op de echte pure manier te bedrijven. Opvallenderwijs leek hij dit nog oprecht te menen ook, want toen (oerkapitalist) Richard Nixon in 1972 China mocht bezoeken, was Hoxha's liefde voor China snel bekoeld. In weerwil van alles wat eigenbelang zou heten, koos Hoxha voor 'het pure communisme', fulmineerde over het verraad van China, en liet zijn land achter in volledige isolatie. Een zeldzaam consequente beslissing met harde gevolgen, van een treurig en zeldzaam ideologisch man.
