vrijdag 31 december 2010

Iets over atheïsme en milieu

De nieuwe woordvoerder energie & milieu van de VVD, René Leegte, kreeg deze maand de lachers op zijn hand door te stellen dat dit nieuwe kabinet het meest duurzame ooit werd. Hij maakte hierbij de klassieker:

Het is een gegeven dat van de totale CO2-uitstoot maar 4 tot 6 procent door de mens wordt veroorzaakt. De rest door vulkanen, moerassen, oceanen, etc


Dit wordt altijd maar weer aangedragen, en altijd wordt vergeten dat het een eco-systeem is dat we aantasten. New Scientist geeft details:

The consumption of terrestrial vegetation by animals and by microbes (rotting, in other words) emits about 220 gigatonnes of CO2 every year, while respiration by vegetation emits another 220 Gt. These huge amounts are balanced by the 440 Gt of carbon dioxide absorbed from the atmosphere each year as land plants photosynthesise.

Similarly, parts of the oceans release about 330 Gt of CO2 per year, depending on temperature and rates of photosynthesis by phytoplankton, but other parts usually soak up just as much


De menselijke uitstoot komt hier bovenop. Leegte meldt verder nog dat het milieuprobleem pragmatisch moet worden benaderd, dat dit een kernwaarde van het liberalisme is, bla bla bla bla. Maar deze ‘pragmatische benadering’ getuigt bijna van een Godsgeloof: we gaan door met het verfokken van het ecosysteem, en brengen het door pragmatisch beleid weer terug in evenwicht. Maar de crux is, er is geen evenwicht – onthoud dat deze fragiele aarde, met zeer specifieke omstandigheden waarin de mens heel toevallig kan overleven, niet door God geschapen is maar door toeval. Twee citaten waarmee ik dit punt wil illustreren.

Een hele Jip & Janneke-achtige van Midas Dekkers tijdens een interview:

Stel je de aarde voor als een aquarium, en die visjes die zwemmen rustig rond – dat zijn wij dus – en dan ga je steeds maar rare stofjes in dat aquarium gooien. En dan ga je volhouden; dat dat helemaal niks geeft, dat de vissen dat juist enig vinden, dat het zo’n leuk kleurtje aan het water… Nee, natuurlijk niet! [..]We weten niet wat er gaat gebeuren, maar dat is geen vrijbrief om als een stelletje kwajongens in het ecosysteem te roeren


En een iets meer gedistingeerde van Slavoj Zizek tijdens een lezing:

Ecological crisis is even much more serious than we think. We have nowhere to withdraw, there is no balance to which we can return – the situation is totally open. [..] Precisely because we are embedded in it, we cannot really accept that this can change. So paradoxically, we need more alienation from nature, in the following sense: we have to accept nature in his total madness. Nature is not balance, paradise. Every natural balance is temporarily, fragile – and so on, and so on.


Leegte was overigens wel serieus in zijn claim. Hij denkt door quota aan groene energie vast te stellen, deze revolutionaire groenheid te kunnen bereiken. Ooit, ergens, een bepaalde hoeveelheid. Lange termijn, zodat niemand erop afgerekend kan worden. Geen wet op duurzaamheid, geen belastingen op CO2-intensief produceren en wél vier nieuwe kolencentrales bouwen.

Maar wat nodig is, is een wereldwijde verandering van paradigma: niet spreken in termen van evenwichtsherstel, cijfermatig pragmatisme, lief diertjes aaien - maar een actiegerichte serie inspanningen die ons eigen voortbestaan waarborgt. En dat betekent idealiter: een getrapt doorgevoerd verbod op iedere handeling waarmee we deze toevallig ontstane mensvriendelijke aardse omstandigheden afbreken. Nederland zou hier best een voortrekkersrol in kunnen vervullen, als een politicus het volk kan overtuigen dat dit urgenter is dan animal cops of de vrees voor hoofddoekjes.

Tot die tijd zijn we echter zeer matig bezig als het op dit onderdeel aankomt, terwijl Groot-Brittannië (ook rechts), China (ook een poepregering), India (ook een multiculturele samenleving) stuk voor stuk redelijk ambitieuze groene agenda’s hebben. In abstracte zin kan je zeggen: liever zo dan andersom (dat alleen NL braaf was, en de rest van de wereld vrolijk doorvervuilde) – maar een beetje beschamend is het wel.

Geen opmerkingen: